Bor Madeninin Geleceği NEVÜ’de Konuşuluyor
Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) tarafından Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) işbirliği ile NEVÜ ev sahipliğinde düzenlenen ‘Uluslararası Bor Sempozyumu (BORON 2019)’, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Bakan Yardımcısı Mithat Cansız’ın katılımlarıyla bugün başladı.
NEVÜ Kültür ve Kongre Merkezinde başlayan ve üç gün sürecek olan ‘Uluslararası Bor Sempozyumu (BORON 2019)’un açılışına; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Bakan Yardımcısı Mithat Cansız, Nevşehir Valisi İlhami Aktaş, AK Parti Nevşehir Milletvekilleri Mustafa Açıkgöz ve Yücel Menekşe, Nevşehir Belediye Başkanı Rasim Arı, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Rektörü Prof. Dr. Mazhar Bağlı, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) Başkanı Doç. Dr. Abdulkerim Yörükoğlu, Uluslararası Bor Sempozyumu Başkanı Prof. Dr. İsmail Girgin ve Doç. Dr. Cemal Çarboğa, yurt içi ve yurt dışından akademisyenler, alanında uzman sektör temsilcileri ile davetliler katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) Başkanı Doç. Dr. Abdulkerim Yörükoğlu, Nevşehir AK Parti Nevşehir İl Başkanı Mustafa Açıkgöz’ün birer konuşma yaptığı sempozyumun açılışında konuşan NEVÜ Rektörü Prof. Dr. Mazhar Bağlı, 2023 büyük Türkiye hedefleri doğrultusunda üniversite olarak bor üzerine önemli çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Bağlı, “Bilindiği üzere Türkiye’nin sahip olduğu madenler içerisinde, rezerv ve üretim kapasitesi, rezerv büyüklüğü, işletme kolaylıkları ile gerek kalite ve çeşitlilik gerekse de üretim maliyetlerindeki rekabet üstünlükleri açısından bor madeni ön plana çıkmaktadır. Ülkemiz, dünyada söz sahibi olabileceği en önemli madenlerin başında gelen bor madeni yönünden dünya rezervinin yaklaşık olarak %73’üne sahip ve yılda yaklaşık 2 milyon ton satış ile küresel pazarın %57’sini tek başına karşılamaktadır. Ancak bu hammadde için geçerlidir. Bor’u uç ürün olarak küresel pazara sürebilirsek hem şimdikinin 100 katı hatta 1000 katı gelir elde eder, hem de bu pazarı dünyada domine eden ülke haline gelebiliriz.
Çevreci, yenilebilir ve ucuz enerji kaynakları arayışı içinde olan dünyamızda hidrojen enerjisi ön plana çıkmakta ve bu noktada bor mineralinin büyük önem taşıdığını biliyoruz. Bor ürünlerinin en çok kullanıldığı alanlar arasında cam ve cam elyafı, deterjan, tekstil, tarım, metalürji ve kimya sanayi başta gelmekte. Bu alanların yanı sıra, stratejik özelliklerinden dolayı bor madeninin özel tekniklerle işlenmesi sonucu üretilen borik asit ve özellikle boraksın nükleer enerji sektörü için kritik öneme sahip maddeler olduğu düşünülürse, borun geleceğin madeni olduğu da söylenebilir. Bugün stratejik bir değeri olan bor madeni geleceğin Türkiye’sinde de ekonomik anlamda çok önem bir rol oynayacaktır.
Biz de Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi olarak, 2023 büyük Türkiye hedefleri doğrultusunda bor ile ilgili önemli çalışmalar yaptık ve yapmaya da devam ediyoruz. Üniversitemizde bor ile ilgili 2 adet TUBİTAK projesi tamamlandı ve 5 adet BAP Projesi desteklenmiş durumda. Bu destekler sonucunda Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi olarak; her türlü borlu çelik üretimleri, nano ve mikron boyutlarda bor karbür toz üretimleri, bor içerikli yüzey kaplamalar gibi uç ürünleri yapabilmekteyiz.
Konuya ülkemiz çapında bakacak olursak, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü’nün kurulmuş olması bor madeninin bilinen kullanım alanlarının araştırılmasını, yaygınlaştırılmasını ve yeni kullanım alanlarının keşfedilmesini sağlamak için önemli bir aşamadır. Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ‘Uluslararası Bor Sempozyumu’ kapsamında yurt içindeki ve yurt dışındaki üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve ilgili araştırmacılarının iş birliğinin sağlanması ülkemiz açısından büyük önem taşımaktadır. Bu vesile ile ülkemiz adına sonuçlar bakımından olumlu katkılar sağlayacağına inandığım sempozyumun hayırlı olmasını temenni ediyorum” diye konuştu.
Sempozyumun açılışında konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise, "Bilim insanlarımızın destekleri ve sektörlerimizin katkılarıyla borun geleceğini burada karar verilecek. İnanıyorum ki gelecekte bu alanda atılacak adımlar için bu sempozyum bir referans noktası olacaktır. ARGE faaliyetlerimiz ile borun hem kullanım alanlarını genişletmek hem de mevcut alanlardaki kaliteyi artırmak için büyük gayret sarf ediyoruz. Çalışmalarımız sonucunda maliyet açısından çok daha avantajlı yeni nesil zırh plakalarından tutunda borlu yanmaz çadır ve borlu yanmaz elyafa kadar birçok üründe elde etmeyi başardık. Bugün itibarıyla 110 ülkeye bor ihraç ediyoruz. Yerli ve milli üretim adına diğer bir adımızı olan borlu temizlik ürünleri de pazara çok ciddi bir giriş yaptı. İçerisinde insan sağlığını birinci planda tutan bor milletimizden büyük teveccüh gördü. Sadece birkaç ay içerisinde 10 bin tonun üzerinde üretim yapılırken milletimizle buluşmuş oldu. Bitkilerimizde büyüme ve gelişmesinde önemli rol oynayan bor bitkileri soğuklara, hastalıklara karşı da dayanaklıklarını artırarak tarımsal üretime de katkı sağlayacak. 2018 yılında tarımda toplam 4 bin tonun üzerinde rafine bor kullanılmış oldu. Yaptığımız araştırmalar sonrasında farklı ürünlerde bor uygulamasının yapıldığı projelerde sonucunda verimde yüzde 20'lere varan artış olduğunu gördük" ifadelerini kullandı.
Bakan Fatih Dönmez, konuşmalarının ardından Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mazhar Bağlı ve sempozyuma katkıda bulunan protokol üyeleri ile firmalara plaketlerini verdi. NEVÜ Kültür ve Kongre Merkezinde bulunan ‘Sanat Müzesi’ni gezen Bakan Fatih Dönmez daha sonra sektörlere ait stantları ziyaret ederek kendilerinden bilgi aldı.